Υπήρχε ποτέ τίποτα;
Ένα ταξίδι της σκέψης πάνω στην αρχή του χρόνου, την καταγωγή του σύμπαντος και το ερώτημα του ευφυούς σχεδίου…
Εχετε ποτέ σκεφτεί την Αρχή; Τι είναι αυτό, θα πείτε; Ό,τι κι αν ήταν αυτό που εμφανίστηκε πρώτο. Ή ό,τι κι αν ήταν αυτό που υπήρξε πρώτο, στην αρχή του χρόνου. Έχετε ποτέ κουράσει το μυαλό σας για να σκεφτείτε αυτό το πράγμα;
Για περίμενε ένα λεπτό, θα πείτε, δεν είναι πιθανό να μην υπήρχε τίποτα στην αρχή; Δεν είναι πιθανό τρισεκατομμύρια χρόνια πριν να μην υπήρχε απολύτως τίποτα; Αυτή είναι σίγουρα μια θεωρία που πρέπει να εξετάσουμε. Ας την εξετάσουμε λοιπόν, παίρνοντας ένα παράδειγμα.
Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα μεγάλο δωμάτιο. Είναι εντελώς κλειστό και έχει το μέγεθος ενός γηπέδου ποδοσφαίρου. Το δωμάτιο είναι κλειδωμένο μόνιμα, δεν έχει πόρτες και παράθυρα, ούτε τρύπες στους τοίχους.
Μέσα στο δωμάτιο δεν υπάρχει τίποτα. Απολύτως τίποτα. Ούτε ένα μόριο από οτιδήποτε. Καθόλου αέρας. Καθόλου σκόνη. Καθόλου φως. Είναι ένα σφραγισμένο δωμάτιο και μέσα έχει απόλυτο σκοτάδι. Τότε τι θα συμβεί;
Λοιπόν, ας πούμε ότι ο σκοπός μας είναι να βάλουμε κάτι, οτιδήποτε, μέσα στο δωμάτιο. Αλλά υπάρχει ένας όρος: δεν μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τίποτα που να προέρχεται έξω από το δωμάτιο. Οπότε, τι κάνουμε;
Μπορεί να σκεφτείτε, τι θα γίνει αν προσπαθήσουμε να δημιουργήσουμε ένα σπινθήρα μέσα στο δωμάτιο; Τότε το δωμάτιο θα είχε λίγο φως, έστω και για μια στιγμή. Αυτό θα ήταν κάτι. Ναι, αλλά εμείς είμαστε έξω από το δωμάτιο. Άρα αυτό δεν επιτρέπεται.
Αν μπορούσαμε να διακτινίσουμε κάτι μέσα στο δωμάτιο, όπως κάνουν στο Σταρ Τρεκ; Και πάλι αυτό δεν επιτρέπεται, γιατί τότε θα χρησιμοποιούσαμε πράγματα από έξω απ΄ το δωμάτιο.
Νάτο πάλι το πρόβλημα: πρέπει να βάλουμε κάτι μέσα στο δωμάτιο χρησιμοποιώντας μόνο ότι υπάρχει μέσα στο δωμάτιο. Και στην περίπτωσή μας δεν υπάρχει τίποτα μέσα στο δωμάτιο.
Μια άλλη σκέψη είναι ότι ίσως, αν αφήσουμε να περάσει αρκετός χρόνος, να εμφανιστεί κάτι από μόνο του στο δωμάτιο.
Υπάρχουν τρία προβλήματα σ’ αυτή τη θεωρία. Πρώτον, ο χρόνος από μόνος του δεν παράγει τίποτα. Πράγματα συμβαίνουν με τον καιρό, αλλά δεν είναι ο ίδιος ο χρόνος που τα κάνει να συμβαίνουν. Για παράδειγμα, αν περιμένεις 15 λεπτά για να ψηθούν τα κουλουράκια, δεν είναι τα 15 λεπτά που θα τα ψήσουν, αλλά η θερμότητα του φούρνου. Αν τα αφήσεις πάνω στον πάγκο για 15 λεπτά, δεν πρόκειται να ψηθούν.
Στο παράδειγμά μας, έχουμε ένα εντελώς κλειστό δωμάτιο και απολύτως τίποτα μέσα σ’ αυτό. Το να περιμένουμε 15 λεπτά, από μόνο του, δεν πρόκειται ν’ αλλάξει την κατάσταση. Μπορεί κανείς να πει, τι θα γίνει αν περιμένουμε μερικούς αιώνες; Μα ένας αιώνας είναι απλώς πολλά δεκαπεντάλεπτα μαζεμένα. Αν περιμέναμε έναν αιώνα με τα κουλουράκια πάνω στον πάγκο, τότε ο αιώνας θα τα έκανε να ψηθούν;
Το δεύτερο πρόβλημα είναι το εξής: γιατί να εμφανιστεί οτιδήποτε μέσα στο άδειο δωμάτιο; Θα χρειαζόταν έναν λόγο για να εμφανιστεί. Αλλά δεν υπάρχει τίποτα απολύτως μέσα στο δωμάτιο. Και τι είναι αυτό που θα κάνει την κατάσταση ν’ αλλάξει; Δεν θα υπάρχει τίποτα μέσα στο δωμάτιο που να προκαλέσει κάτι να εμφανιστεί ( και βέβαια η αιτία θα πρέπει να προέλθει από μέσα απ’ το δωμάτιο.)
Τι θα λέγατε για ένα μικρό μόριο από κάτι; Ένα μόριο δεν θα είχε μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανιστεί στο δωμάτιο από κάτι μεγαλύτερο, όπως, για παράδειγμα, μια μπάλα ποδοσφαίρου;
Αυτό μας φέρνει αντιμέτωπους με το τρίτο πρόβλημα: το μέγεθος. Όπως και ο χρόνος, το μέγεθος είναι κάτι το αφηρημένο. Είναι κάτι σχετικό. Ας πούμε ότι έχουμε τρεις μπάλες ποδοσφαίρου, όλες σε διαφορετικό μέγεθος. Η μια είναι σε κανονικό μέγεθος, η άλλη είναι μικρότερη και η τρίτη είναι μεγαλύτερη. Ποια από τις τρεις είναι πιθανότερο να εμφανιστεί στο δωμάτιο;
Η μπάλα στο κανονικό μέγεθος; Όχι! Και οι τρεις μπάλες έχουν τις ίδιες πιθανότητες. Το μέγεθος δεν παίζει ρόλο. Δεν είναι εκεί το θέμα. Το θέμα είναι αν οποιαδήποτε μπάλα, οποιουδήποτε μεγέθους θα εμφανιζόταν έτσι απλά μέσα στο σφραγισμένο, άδειο δωμάτιο.
Αν δεν πιστεύετε ότι ακόμα και η μικρότερη μπαλίτσα θα μπορούσε να εμφανιστεί στο δωμάτιο, όσος χρόνος κι αν περάσει, τότε θα πρέπει να καταλήξετε στο ίδιο συμπέρασμα και για ένα άτομο. Το μέγεθος δεν είναι το θέμα. Η πιθανότητα να εμφανιστεί χωρίς λόγο ένα μικρό μόριο δεν διαφέρει καθόλου από το να εμφανιστεί ένα ψυγείο χωρίς λόγο!
Τώρα, ας επεκτείνουμε λίγο το παράδειγμά μας. Ας πάρουμε το μεγάλο, σκοτεινό δωμάτιο και ας αφαιρέσουμε τους τοίχους του. Ας επεκτείνουμε το δωμάτιο τόσο πολύ ώστε να συνεχίζεται στο άπειρο προς όλες τις κατευθύνσεις. Τώρα δεν υπάρχει τίποτα μέσα στο δωμάτιο, αφού το μόνο που υπάρχει είναι το δωμάτιο. Τελεία και παύλα.
Αυτό το μαύρο, ατελείωτο δωμάτιο δεν έχει φως, ούτε σκόνη, ούτε σωματίδια κανενός είδους. Δεν έχει αέρα, κανένα ίχνος, κανένα μόριο. Είναι το απόλυτο τίποτα. Ας το ονομάσουμε, λοιπόν, το Απόλυτο Τίποτα.
Και ιδού το ερώτημα: εάν αρχικά – τρισεκατομμύρια χρόνια πριν – υπήρχε το Απόλυτο Τίποτα, δεν θα έπρεπε να υπάρχει το Απόλυτο Τίποτα και τώρα;
Η απάντηση είναι ΝΑΙ. Επειδή δεν μπορεί να υπάρξει κάτι – όσο μικρό κι αν είναι αυτό – που να προέρχεται από το Απόλυτο Τίποτα. Και πάλι θα είχαμε το Απόλυτο Τίποτα.
Τι μας λέει, λοιπόν, αυτό; Ότι το Απόλυτο Τίποτα δεν υπήρξε ποτέ. Γιατί; Γιατί αν το Απόλυτο Τίποτα υπήρχε κάποτε, τότε ακόμα το Απόλυτο Τίποτα θα είχαμε!
Αν το Απόλυτο Τίποτα υπήρχε κάποτε, δεν θα υπήρχε τίποτα έξω απ’ αυτό για να προκαλέσει την εμφάνιση κάποιου πράγματος.
Και πάλι, αν το Απόλυτο Τίποτα κάποτε υπήρξε, τότε το Απόλυτο Τίποτα ακόμα θα υπήρχε.
Κι όμως, κάτι υπάρχει. Πολλά πράγματα υπάρχουν. Εσύ, για παράδειγμα, είσαι κάτι που υπάρχει, ένα πολύ σημαντικό κάτι. Έτσι, εσύ είσαι η απόδειξη ότι το Απόλυτο Τίποτα δεν υπήρξε ποτέ.
Τώρα, αν το Απόλυτο Τίποτα δεν υπήρξε ποτέ, αυτό σημαίνει ότι από πάντα υπήρχε κάτι. Τι ήταν αυτό;
Ήταν ένα πράγμα ή πολλά πράγματα; Ήταν ένα άτομο; Ένα μόριο; Ένα σωματίδιο; Μια μπάλα ποδοσφαίρου; Μια μεταλλαγμένη μπαλίτσα; Ένα ψυγείο; Μερικά κουλουράκια;
Για να βρείτε την απάντηση, διαβάστε το άρθρο με τίτλο Κάτι.
